Tьrkiye'nin kendine has nitelikleri ve kьltьrel kodlarэ Tьrk halkэnэn siyasal lidere bakэюэnэ da deрiюtirmektedir. Recep Tayyip Erdoрan'эn 22 yэllэk iktidarэnda itibarэnэ daha зok kendi liderlik цzellikleri olarak meydana зэkan kategoriler arasэnda deрerlendirmek gerekiyor. Siyasal iletiюimin yьrьtьlmesindeki temel amaз lider ve partilerin iktidar olabilmesidir. 2018 yэlэnda Cumhurbaюkanlэрэ hьkьmet sistemine geзiюle birlikte liderlik ve partinin siyasal iletiюimini gьзlendirmek adэna цnemli adэmlar atэldэ. Siyasal Эletiюimin temelleri, propaganda, retorik, kitle iletiюim araзlarэnэn seзmenler ьzerindeki etkileri, siyasi lider tipolojileri gibi konular ьzerinde зalэюmalar yapan siyaset bilimciler, sosyologlar ve iletiюimciler tarafэndan atэlmэюtэr. Siyasal iletiюim sьrecinde, seзmenleri bir partiye oy verme davranэюэna yцnlendiren ikna faktцrь bьyьk цnem taюэr. Siyasi olarak markalaюmak iзin, siyasi bir imajэn oluюturulmasэnda, nihai markalaюma unsurlarэ kendi зэkarlarэ kapsamэnda stratejik bir юekilde kullanэlmalэdэr. Siyasal markalaюma ve imaj, kullanэlan geleneksel stratejilerin yanэ sэra dцnьюen stratejileri de kapsamaktadэr. Цzellikle Cumhurbaюkanlэрэ Hьkьmet Sistemine geзiюle birlikte kurulan Cumhurbaюkanlэрэ Эletiюim Baюkanlэрэ Tьrkiye markasэnэ ve imajэnэ gьзlendirmek amacэna hizmet etmektedir. Siyasal reklamlar da bir ikna stratejisi olarak hem propagandanэn tarihsel deneyiminden faydalanmakta hem de reklamэn seзmenler gцzьnde elde ettiрi baюarэlarэ ve yцntemleri kullanmaktadэr. Зьnkь bir siyasal parti ya da adayэn seзmenleri kendi lehine oy verme davranэюэna yцnlendirmenin yolu iknadan geзer. Dolayэsэyla da siyasi kadrolarda uzmanlэk gerektiren bir konudur. Oрuz Gцksu ortaya koymuюtur. Tьrkiye'de yapэlan birзok akademik зalэюmanэn bulgusunu referans alэrsak, Recep Tayyip Erdoрan'э gьзlь gцsteren цzellikleri; hitabet yeteneрi, hafэzasэnэn ve kavrayэюэnэn gьзlь olmasэ, cesur, цzgьvenli, vefalэ, dьrьst, samimi, юefkatli, merhametli, mьtevazэ, istikrarlэ, зalэюkan, inanз sahibi ve ikna gьcьnьn yьksek olmasэdэr. Bu tarz liderliрin ortaya konmasэnэn gerekзesi, Tьrkiye'deki toplumun dinamik yapэsэdэr. Tьrkiye'nin aynэ zamanda Эslam dьnyasэ ve Hristiyan dьnyasэ arasэnda kцprь gцrevi gцrmesine baрlэ olarak Tьrkiye'de siyasal liderlik tarzэ da farklэlaюmaktadэr. Erdoрan'a yцnelik akademik itibar ve algэ araюtэrmalarэna baktэрэmэzda liderlik kategorileri arasэnda yol gцsterici, risk alabilen, gьven duygusu yaratabilen, eюitlik ve adalet yanlэsэ, halkэn iзinden gelen, istiюare sonucu karar alan, зцzьm odaklэ, kararlэ ve цngцrь sahibi gibi цzellikleri bulunuyor. Etkinin kэsa dцnemde kendini gцstermeyiюi, liderin gьзlь gцrьntьsьnden, algэsэndan ve lider karizmasэndan kaynaklanэyor olabilir. Erdoрan emperyalizm ve Batэlэlaюmaya karюэ baрэmsэz bir siyaset geliюtirmiю bir liderdir. Liderler konuюmalarэnda anlamэ kuvvetlendirmek iзin oksimoron (iki birbiriyle зeliюen цzellik ve dьюьnceyi barэndэran tamlama) terimlerden kaзэnarak, anlam karэюэklэрэna mahal vermeden yalэn bir sцylem kullanmak durumundadэr (Gцksu, 2013). Зьnkь siyasi liderlerin bir ьlkenin itibarэnda bьyьk bir payэ olduрunu kabul etmek gerekir. . Зьnkь siyasal reklamlar aracэlэрэyla adaylar, kendilerini haber medyasэnэn konumlandэrdэрэ gibi deрil, adaylarэn ya da kampanya yaratэcэlarэnэn istediрi gibi konumlandэrma olanaрэ elde ederler. Bu durum цzellikle, siyasi liderlerin popьlerlik ve seзmenler ile kurduklarэ iletiюim doрrultusunda seзimde kazanmalarэ adэna kullandэklarэ taktikleri kapsar. YOL GЦSTERЭCЭ VE ЗЦZЬM ODAKLIGцrsel kimlik ve liderlik цzellikleri bьtьnleюerek liderin imajэnэ meydana getirir. Bu aзэdan bakэldэрэnda Erdoрan'эn liderlik tipolojisine yeni bir tanэmlamayэ Doз. "Erdoрan Tarzэ Liderlik" kavramэna ulaюtэрэ bilimsel araюtэrmasэnda юu sцzler dikkat зekicidir:"Erdoрan tarzэ liderlik', liderlik literatьrьne bir yenilik olarak sunulmuюtur. "Bir ьlkenin kьresel itibarэ, yine liderin kьresel lider цzellikleriyle aзэklanabilir. Bu amaзla da mesajlarэ geniю halk kitlelerine ulaюtэrarak seзmeni bilgilendirerek oy verme eрilimlerini etkileyen siyasal iletiюim yцntem ve tekniklerini yoрun bir юekilde kullanэrlar. Araюtэrmalardaki liderlik tipolojilerini ele alэrsak deрer odaklэ lider цzellikleri kategorisinde; insanlara karюэ tutum ve davranэюlarda deрerleri yansэtma, dezavantajlэ bireylerin ihtiyaзlarэnэ saрlama ve toplum iзindeki statьlerinin artэrэlmasэ yцnьnde duyarlэlэk, toplumda yьksek etik standartlarэn saрlanmasэndaki hassasiyet kategorileri цne зэkэyor. Зьnkь retorik; imajэn hakimiyetindeki siyasal iletiюim alanэnda oldukзa etkin haldedir. Bazэ yaюanmэю цrneklere baktэрэmэzda gцrьyoruz ki bu etki kэsa dцnemde ortaya зэkmэyor olsa bile mutlaka orta ve uzun dцnemde kendisini gцsteriyor. Jeopolitik ve jeostratejik aзэlarэndan merkez konumda yer alan bir ьlke olarak Tьrkiye, Kafkasya, Balkanlar, Batэ ve Ortadoрu ьlkelerinden зeюitli цzellikler almakla beraber medeniyet birikimi ve Osmanlэ Эmparatorluрu'nun mirasзэsэ bir ьlke olarak цzel bir цneme sahiptir. SЭYASЭ OLARAK MARKALAЮMAKLider, oldukзa geniю coрrafyaya hitap eder. Dolayэsэyla Erdoрan da daha geniю bir kitle ile iyi iletiюim iзerisinde olma durumunu korumuюtur. Эkna edici iletiюim metinleri yaratmak ve sonrasэnda yaratэlan bu metinlerin analizi konusunda kцkeni Antik Yunan'a kadar uzanan retoriрin цnemi tartэюэlmazdэr (Zeybek, 2016). Siyasal iletiюim, iletiюim biliminin юemsiyesi altэnda kendisine цzerk bir alan bulur ve "Siyasal kampanyalar, seзmen davranэюlarэ ve lider imajlarэ ile birlikte daha зok kitle iletiюim araзlarэnэn tezahьrlerini" inceler. Dr. Bunun iзin seзmenin desteрini kazanmak, onlarэ bilgilendirmek ve onlardan gelecek tepkileri gцz цnьnde bulundurmak isterler. SONUЗ OLARAK,Recep Tayyip Erdoрan 2002 yэlэndan bugьne sьregelen iktidarэnda, kamu kurumlarэnэ ve parti teюkilatэnэ yцnetebilme, denetleme ve iyi yцnde geliюtirme konusunda etki gьcьnь hep korudu. Ayrэca Tьrkiye'nin proaktif bir dэю politika sergilemesine цncьlьk etmesi, dьnya barэюэna hizmet eden зalэюmalar yapmэю olmasэ, Tьrkiye'nin bьtьn Tьrki cumhuriyetlere ve Эslam ьlkelerine destek saрlayan birleюtirici yaklaюэmlar sergilemesi, Tьrkiye dэюэndaki halklarэn da kendisine yakэnlэk duymasэ ve dьnya liderleri iзinde saygэnlэk kazanmэю olmasэ da onu kьresel цlзekte lider yapan цzellikleridir. Gerзekten de insanlarэn karizmatik liderlerin sahip olduklarэ зekiciliрe kolayca teslim olduklarэna iliюkin зok sayэda цrnek ve bilimsel araюtэrma bu gцrьюь doрruluyor.
Bu durum цzellikle, siyasi liderlerin popьlerlik ve seзmenler ile kurduklarэ iletiюim doрrultusunda seзimde kazanmalarэ adэna kullandэklarэ taktikleri kapsar. Ayrэca Tьrkiye'nin proaktif bir dэю politika sergilemesine цncьlьk etmesi, dьnya barэюэna hizmet eden зalэюmalar yapmэю olmasэ, Tьrkiye'nin bьtьn Tьrki cumhuriyetlere ve Эslam ьlkelerine destek saрlayan birleюtirici yaklaюэmlar sergilemesi, Tьrkiye dэюэndaki halklarэn da kendisine yakэnlэk duymasэ ve dьnya liderleri iзinde saygэnlэk kazanmэю olmasэ da onu kьresel цlзekte lider yapan цzellikleridir. . Araюtэrmalardaki liderlik tipolojilerini ele alэrsak deрer odaklэ lider цzellikleri kategorisinde; insanlara karюэ tutum ve davranэюlarda deрerleri yansэtma, dezavantajlэ bireylerin ihtiyaзlarэnэ saрlama ve toplum iзindeki statьlerinin artэrэlmasэ yцnьnde duyarlэlэk, toplumda yьksek etik standartlarэn saрlanmasэndaki hassasiyet kategorileri цne зэkэyor. Siyasal iletiюim, iletiюim biliminin юemsiyesi altэnda kendisine цzerk bir alan bulur ve "Siyasal kampanyalar, seзmen davranэюlarэ ve lider imajlarэ ile birlikte daha зok kitle iletiюim araзlarэnэn tezahьrlerini" inceler. Bu tarz liderliрin ortaya konmasэnэn gerekзesi, Tьrkiye'deki toplumun dinamik yapэsэdэr. Erdoрan emperyalizm ve Batэlэlaюmaya karюэ baрэmsэz bir siyaset geliюtirmiю bir liderdir. Erdoрan'a yцnelik akademik itibar ve algэ araюtэrmalarэna baktэрэmэzda liderlik kategorileri arasэnda yol gцsterici, risk alabilen, gьven duygusu yaratabilen, eюitlik ve adalet yanlэsэ, halkэn iзinden gelen, istiюare sonucu karar alan, зцzьm odaklэ, kararlэ ve цngцrь sahibi gibi цzellikleri bulunuyor. Tьrkiye'de yapэlan birзok akademik зalэюmanэn bulgusunu referans alэrsak, Recep Tayyip Erdoрan'э gьзlь gцsteren цzellikleri; hitabet yeteneрi, hafэzasэnэn ve kavrayэюэnэn gьзlь olmasэ, cesur, цzgьvenli, vefalэ, dьrьst, samimi, юefkatli, merhametli, mьtevazэ, istikrarlэ, зalэюkan, inanз sahibi ve ikna gьcьnьn yьksek olmasэdэr. Bunun iзin seзmenin desteрini kazanmak, onlarэ bilgilendirmek ve onlardan gelecek tepkileri gцz цnьnde bulundurmak isterler. Recep Tayyip Erdoрan'эn 22 yэllэk iktidarэnda itibarэnэ daha зok kendi liderlik цzellikleri olarak meydana зэkan kategoriler arasэnda deрerlendirmek gerekiyor. Зьnkь siyasal reklamlar aracэlэрэyla adaylar, kendilerini haber medyasэnэn konumlandэrdэрэ gibi deрil, adaylarэn ya da kampanya yaratэcэlarэnэn istediрi gibi konumlandэrma olanaрэ elde ederler. Tьrkiye'nin kendine has nitelikleri ve kьltьrel kodlarэ Tьrk halkэnэn siyasal lidere bakэюэnэ da deрiюtirmektedir. Tьrkiye'nin aynэ zamanda Эslam dьnyasэ ve Hristiyan dьnyasэ arasэnda kцprь gцrevi gцrmesine baрlэ olarak Tьrkiye'de siyasal liderlik tarzэ da farklэlaюmaktadэr. Цzellikle Cumhurbaюkanlэрэ Hьkьmet Sistemine geзiюle birlikte kurulan Cumhurbaюkanlэрэ Эletiюim Baюkanlэрэ Tьrkiye markasэnэ ve imajэnэ gьзlendirmek amacэna hizmet etmektedir. "Bir ьlkenin kьresel itibarэ, yine liderin kьresel lider цzellikleriyle aзэklanabilir. Oрuz Gцksu ortaya koymuюtur. Liderler konuюmalarэnda anlamэ kuvvetlendirmek iзin oksimoron (iki birbiriyle зeliюen цzellik ve dьюьnceyi barэndэran tamlama) terimlerden kaзэnarak, anlam karэюэklэрэna mahal vermeden yalэn bir sцylem kullanmak durumundadэr (Gцksu, 2013). SЭYASЭ OLARAK MARKALAЮMAKLider, oldukзa geniю coрrafyaya hitap eder. Bazэ yaюanmэю цrneklere baktэрэmэzda gцrьyoruz ki bu etki kэsa dцnemde ortaya зэkmэyor olsa bile mutlaka orta ve uzun dцnemde kendisini gцsteriyor. Зьnkь siyasi liderlerin bir ьlkenin itibarэnda bьyьk bir payэ olduрunu kabul etmek gerekir. Siyasi olarak markalaюmak iзin, siyasi bir imajэn oluюturulmasэnda, nihai markalaюma unsurlarэ kendi зэkarlarэ kapsamэnda stratejik bir юekilde kullanэlmalэdэr. Зьnkь retorik; imajэn hakimiyetindeki siyasal iletiюim alanэnda oldukзa etkin haldedir. Siyasal reklamlar da bir ikna stratejisi olarak hem propagandanэn tarihsel deneyiminden faydalanmakta hem de reklamэn seзmenler gцzьnde elde ettiрi baюarэlarэ ve yцntemleri kullanmaktadэr. Эkna edici iletiюim metinleri yaratmak ve sonrasэnda yaratэlan bu metinlerin analizi konusunda kцkeni Antik Yunan'a kadar uzanan retoriрin цnemi tartэюэlmazdэr (Zeybek, 2016). Зьnkь bir siyasal parti ya da adayэn seзmenleri kendi lehine oy verme davranэюэna yцnlendirmenin yolu iknadan geзer. Siyasal iletiюimin yьrьtьlmesindeki temel amaз lider ve partilerin iktidar olabilmesidir. Siyasal markalaюma ve imaj, kullanэlan geleneksel stratejilerin yanэ sэra dцnьюen stratejileri de kapsamaktadэr. Jeopolitik ve jeostratejik aзэlarэndan merkez konumda yer alan bir ьlke olarak Tьrkiye, Kafkasya, Balkanlar, Batэ ve Ortadoрu ьlkelerinden зeюitli цzellikler almakla beraber medeniyet birikimi ve Osmanlэ Эmparatorluрu'nun mirasзэsэ bir ьlke olarak цzel bir цneme sahiptir. Dolayэsэyla Erdoрan da daha geniю bir kitle ile iyi iletiюim iзerisinde olma durumunu korumuюtur. SONUЗ OLARAK,Recep Tayyip Erdoрan 2002 yэlэndan bugьne sьregelen iktidarэnda, kamu kurumlarэnэ ve parti teюkilatэnэ yцnetebilme, denetleme ve iyi yцnde geliюtirme konusunda etki gьcьnь hep korudu. YOL GЦSTERЭCЭ VE ЗЦZЬM ODAKLIGцrsel kimlik ve liderlik цzellikleri bьtьnleюerek liderin imajэnэ meydana getirir. Bu amaзla da mesajlarэ geniю halk kitlelerine ulaюtэrarak seзmeni bilgilendirerek oy verme eрilimlerini etkileyen siyasal iletiюim yцntem ve tekniklerini yoрun bir юekilde kullanэrlar. Etkinin kэsa dцnemde kendini gцstermeyiюi, liderin gьзlь gцrьntьsьnden, algэsэndan ve lider karizmasэndan kaynaklanэyor olabilir. 2018 yэlэnda Cumhurbaюkanlэрэ hьkьmet sistemine geзiюle birlikte liderlik ve partinin siyasal iletiюimini gьзlendirmek adэna цnemli adэmlar atэldэ. Gerзekten de insanlarэn karizmatik liderlerin sahip olduklarэ зekiciliрe kolayca teslim olduklarэna iliюkin зok sayэda цrnek ve bilimsel araюtэrma bu gцrьюь doрruluyor. Dr. "Erdoрan Tarzэ Liderlik" kavramэna ulaюtэрэ bilimsel araюtэrmasэnda юu sцzler dikkat зekicidir:"Erdoрan tarzэ liderlik', liderlik literatьrьne bir yenilik olarak sunulmuюtur. Dolayэsэyla da siyasi kadrolarda uzmanlэk gerektiren bir konudur. Siyasal Эletiюimin temelleri, propaganda, retorik, kitle iletiюim araзlarэnэn seзmenler ьzerindeki etkileri, siyasi lider tipolojileri gibi konular ьzerinde зalэюmalar yapan siyaset bilimciler, sosyologlar ve iletiюimciler tarafэndan atэlmэюtэr. Bu aзэdan bakэldэрэnda Erdoрan'эn liderlik tipolojisine yeni bir tanэmlamayэ Doз. Siyasal iletiюim sьrecinde, seзmenleri bir partiye oy verme davranэюэna yцnlendiren ikna faktцrь bьyьk цnem taюэr.